Medicijnen die het vaakst huidreacties veroorzaken?

Antibiotica

Antibiotica zijn de meest voorkomende oorzaak van (ernstige) allergische en overgevoeligheidsreacties. Antibiotica worden door het immuunsysteem herkend als vreemde stoffen en stimuleren de aanmaak van stoffen die het immuunsysteem activeren en daardoor immuun- en ontstekingsreacties kunnen opwekken. Antibiotica doden bacteriën en verstoren het microbieel evenwicht in heel het lichaam, ook in de huid. Want niet alleen de “slechte” bacteriën worden afgedood, ook gezonde bacteriën. Zowel oraal ingenomen antibioticakuren als uitwendig aangebrachte antibiotica verstoren de huidflora. Dit verstoort de huidfuncties en vertraagt onder andere de wondgenezing.

Zo worden Antibiotica heel vaak gebruikt voor het behandelen van acne, om de groei van P. acnes te remmen. Inname van antibiotica gedurende twee weken vermindert inderdaad P. acnes, maar verlaagt ook het aantal goede bacteriën, zoals Lactobacillen en het verhoogt de hoeveelheid mogelijk ziek makende Streptokokken en Pseudomonas in en op de huid.

Antibioticazalf verlaagt de gunstige Staphylococcus bacteriën in de huid die de groei van de potentieel ziekteverwekkende Staphylococcus aureus in bedwang houden, de bacterie die verhoogd aanwezig is op de huid bij mensen met eczeem. Indirect zorgt de antibiotica dus voor de groei van deze bacterie die juist eczeem en andere huidinfecties kan veroorzaken. Een vicieuze cirkel dus.

Het microbieel evenwicht in de huid is belangrijk voor een gezonde huid, voor de huidbarrière, het immuunsysteem van de huid en de wondgenezing. Een verstoord huidmicrobioom ligt aan de basis van uiteenlopende huidaandoeningen.

Er zijn natuurlijke ‘antibiotica’, die niet alleen een antibacteriële werking hebben, maar ook beschermen tegen andere ziekteverwekkende micro-organismen, denk aan probtioca. Ze kunnen ingezet worden voor de behandeling van uiteenlopende infectieziekten. Ze hebben – in tegenstelling tot antibiotica – een gunstig effect op het microbieel evenwicht van de huid. Ze voorkomen allergische, ontstekings- en auto-immune huidziekten, vroegtijdige huidveroudering en UV-schade en verbeteren de wondgenezing.

Gevolgen van een verstoord huidmicrobioom door antibioticagebruik?

Natuurlijke ‘antibiotica’ zijn o.a. probtioca, vitamine D, gember, knoflook en andere kruiden, kurkuma, rauwe honing, colloïdaal zilver en lactoferrine.

Ik zie veel mensen in de praktijk met een vitamine D-tekort, dus laat dit regelmatig checken bij je huisarts of in de praktijk.

Niet-steroïde ontstekingsremmers

Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) zoals ibuprofen, aspirine, pyroxicam en diclofenac gaan heel vaak gepaard met huidreacties.

Ze blokkeren de aanmaak van hormoonachtige signaalstoffen die aangemaakt worden uit vetzuren. Te veel prostaglandinen veroorzaken overmatige ontsteking, maar prostaglandinen zijn wel nodig voor het immuunsysteem en de barrièrefunctie van de huid, voor de afweer tegen micro-organismen, voor de afbraak en het herstel van beschadigd weefsel en voor de wondgenezing.

Aan de andere kant verhogen NSAID’s de aanmaak van leukotriënen, die ontsteking in de huid en de slijmvliezen veroorzaken en betrokken zijn bij allergische (huid)reacties. NSAID’s verstoren het immuunsysteem van de huid. Voordat je naar de apotheek rijdt voor ontstekingsremmers, probeer eens de ontstekingsremmers uit de natuur: omega 3 vetzuren (klik hier voor de beste visolie), vitamine C, D en E, kurkuma, berberine, knoflook, gember en polyfenolen.

Medicijnen die voorgeschreven worden voor epilepsie kunnen uiteenlopende huidreacties veroorzaken.

Anti-epileptica verstoren de immuniteit. Aan de ene kant veroorzaken ze ernstige overgevoeligheidsreacties (onder andere in de huid) en aan de andere kant verlagen ze de weerstand tegen bacteriën. Anti-epileptica verlagen de bloedwaarden van vitamine D, vitamine A, de B-vitaminen, vitamine C, zink en selenium, die allemaal belangrijk zijn voor de huidfunctie, vooral voor het beschermen van de huid tegen schadelijke factoren.

Allopurinol is een medicijn dat gebruikt wordt voor het verlagen van urinezuur in het bloed, vooral om jichtaanvallen te voorkomen. Het remt de werking van het enzym xanthine oxidase, een belangrijke stap in de aanmaak van urinezuur. Allopurinol kan heel ernstige levensbedreigende huidreacties veroorzaken. Het exacte mechanisme daarachter is nog niet helemaal opgehelderd.

Urinezuur speelt een rol in het immuunsysteem en de afweer tegen micro-organismen en bij het herstel van beschadigde weefsels. Het is ook een belangrijke antioxidant.

Diagnose

Het is niet altijd gemakkelijk vast te stellen of je huidreacties te linken zijn aan je medicijngebruik. Het zijn ook vaak lichte huidreacties waarmee je niet direct naar de huisarts rent. Als je veel medicatie slikt, is het lastig te achterhalen welke daarvan de boosdoener is, of misschien wel het resultaat van een interactie tussen 2 medicijnen. Daarnaast komen er jaarlijks heel veel nieuwe medicijnen op de markt en blijkt dan pas later wat daar de bijwerkingen van zijn.

De behandeling van je arts bestaat vaak uit het stoppen met het medicijn, als dat mogelijk is óf het behandelen van de huidreactie door gebruik van hormoonzalf of antihistamime tabletten. Het probleem is dat juist deze medicijnen zelf huidreacties kunnen veroorzaken.

Corticosteroïden

Corticosteroiden zijn er in verschillende vormen: hormoonzalven, puffers, tabletten (Prednison bijvoorbeeld). Ze worden ingezet voor het behandelen van ziektebeelden die gepaard gaan met een overdreven immuunrespons, ontstekingsziekten en auto-immuunziekten. Corticosteroïden remmen niet alleen ontsteking, maar verstoren ook de celdeling en de huidvernieuwing, de aanmaak van eiwitten in de huid (collageen, bindweefsel), de wondgenezing en de weerstand tegen bacteriën, schimmels en andere beestjes.

Een van de beste alternatieven voor corticosteroïden is curcumine, dat zowel inwendig als uitwendig gebruikt kan worden voor het behandelen van inflammatoire en auto-immune aandoeningen, ook huidziekten.

Huidreacties die veroorzaakt kunnen worden door corticosteroïden (uitwendig/inwendig):

Roaccutane

Roaccutane bevat de werkzame stof isotretinoïne. Het wordt vooral ingezet bij acné om de talgproductie te verminderen en het verstoppen van de poriën. Het kan zeker helpen maar een belangrijke bijwerking is dat het de huid juist kan uitdrogen. De lippen worden vaak heel droog maar ook op de huid kunnen hele droge plekken ontstaan. Hier is de huidbarriere vaak kapot en dan heb je weer een ander probleem. Daarnaast zorgt dit medicijn er niet voor dat de óórzaak van je acne aangepakt worden. Daarom zie je vaak dat de acne na verloop van tijd weer terugkomt.